ก่อนที่เราจะพูดถึงเรื่อง ความฉลาดทางอารมณ์กับครอบครัว ขอให้ทำความเข้าใจเกี่ยวกับความหมายของคำว่า ความฉลาดทางอารมณ์ ก่อน คำว่า “ความฉลาดทางอารมณ์” ในภาษาอังกฤษ ใช้คำว่า Emotional Quotient หรือ เรียกย่อๆว่า E.Q. นั่นเอง “ความฉลาดทางอารมณ์” หรือ I.Q. หมายถึง ความสามารถในการรับรู้และเข้าใจอารมณ์ ทั้งของตัวเองและของผู้อื่น ตลอดจนมีสามารถในการปรับอารมณ์หรือควบคุมอารมณ์ได้ดีและควบคุมได้อย่างเหมาะสมกับสถานการณ์
E.Q. หรือ ความฉลาดทางอารมณ์ นี้ แตกต่างจาก ความฉลาดทางเชาว์ปัญญา ในภาษาอังกฤษ คือ Intelligence Quotient หรือ I.Q. นั่นเอง เนื่องจาก ความฉลาดทางเชาว์ปัญญา เป็นศักยภาพทางสมองที่ติดตัวมาตั้งแต่กำเนิดซึ่งจะเปลี่ยนแปลงแก้ไขได้ยาก ความฉลาดทางเชาว์ปัญญา หรือ I.Q. นี้ คือ ความสามารถทางด้านการใช้ความคิด การใช้เหตุผล การคิดคำนวณ และ การเชื่อมโยงเรื่องต่างๆ หรือเหตุการณ์ต่างๆได้
E.Q. หรือ ความฉลาดทางอารมณ์ นี้ ถึงแม้จะเป็นศักยภาพทางสมองเหมือนกัน แต่ก็สามารถปรับเปลี่ยน เรียนรู้ และพัฒนาให้ดีขึ้นได้ ดังนั้น ถ้าหากท่านเห็นความสำคัญในการสร้างครอบครัวให้มั่นคงและมีความสุข ก็ควรสนใจและใส่ใจในการเรียนรู้ พัฒนาและสร้างความฉลาดทางอารมณ์ให้เกิดขึ้นกับสมาชิกในครอบครัวด้วย
การสร้างความฉลาดทางอารมณ์ให้กับครอบครัวนั้นมีความสำคัญมาก เนื่องจากครอบครัวของเราจะอยู่ร่วมกันอย่างมีความสุขได้ ต้องอาศัยความรัก ความเข้าใจ และ การยอมรับซึ่งกันและกัน ดังนั้น ขอให้เรามาร่วมกันสร้าง “ความฉลาดทางอารมณ์” ให้เกิดขึ้นในครอบครัวของเรา โดยให้เราเริ่มต้นจาก การปรับเปลี่ยนความคิดใหม่ เปลี่ยนวิธีการพูดใหม่ รวมทั้ง เปลี่ยนการกระทำของเราใหม่ การเปลี่ยนทั้ง 3 อย่างนี้ ไม่ใช่เป็นเรื่องง่าย แต่ก็ไม่ใช่เป็นเรื่องยากเลย ถ้าหากมีความตั้งใจจริงและอยากเห็นครอบครัวมีความสุขอย่างแท้จริง ก็สามารถจะทำได้ โดยเฉพาะอย่างยิ่ง ผู้ที่ได้รู้จักกับพระเจ้าและเชื่อวางใจในพระองค์ ท่านก็จะได้สัมผัสกับความรักแท้ ที่มีอานุภาพยิ่งใหญ่ของพระองค์ แล้วชีวิตก็จะเปลี่ยนแปลงใหม่ ทั้ง ความคิด คำพูด และ การกระทำ ซึ่งการเปลี่ยนแปลงทั้ง 3 อย่างนี้ ก็คือ ปัจจัยพื้นฐานของการสร้างคุณภาพหรือความฉลาดทางด้านอารมณ์ ซึ่งจะก่อให้เกิดผลดีอย่างมากต่อความสงบสุข และความมั่นคงในชีวิตคู่ หรือในครอบครัว…….
ความจริงแล้ว ความฉลาดทางอารมณ์ มีความสำคัญมากยิ่งกว่า ความฉลาดทางเชาว์ปัญญา เสียอีก เพราะว่า ความฉลาดทางเชาว์ปัญญา หรือ I.Q. ช่วยอะไรไม่ได้มากนัก ในการที่จะค้ำจุนนาวารักของชีวิตคู่หรือความสัมพันธ์ที่ดีในครอบครัว
การเรียนรู้ที่จะใช้ชีวิตคู่หรือใช้ชีวิตครอบครัวให้ประสบความสำเร็จนั้น ไม่มีสูตรสำเร็จตายตัว ทั้งนี้เนื่องจากชีวิตเราแต่ละคนนั้น มักพบอุปสรรคและปัญหา แตกต่างกันไปในแต่ละคู่ ดังนั้น การได้เรียนรู้ธรรมชาติและความต้องการของกันและกันจึงเป็นเรื่องที่สำคัญ เพราะทำให้เราสามารถเข้าใจตัวเองและเข้าใจคนที่เราเรารักได้ดียิ่งขึ้น เมื่อคนเรามีความเข้าใจกัน การยอมรับ ก็จะตามมา ความฉลาดทางอารมณ์ ช่วยให้เราอ่านใจ และเข้าใจอารมณ์ของอีกฝ่ายหนึ่งว่า เขากำลังรู้สึกอย่างไร และต้องการอะไร ทำให้เราสามารถปฏิบัติตัวได้อย่างถูกต้องและถูกใจคนที่เรารัก ยิ่งถ้าคนที่รู้จักกับพระเจ้าผู้ทรงเป็นแหล่งแห่งชีวิต และทรงเป็นความรักแล้ว คุณภาพหรือความฉลาดทางอารมณ์ (E.Q.) ของผู้นั้นก็จะดีขึ้นมาก ซึ่งจะช่วยเสริมสร้างความอบอุ่นและความสงบสุขในครอบครัวได้อย่างแท้จริง เพราะว่าทุกคนในครอบครัวที่มีพระเจ้าเป็นศูนย์กลางชีวิต ก็จะมีความฉลาดทางอารมณ์หรือE.Q.ที่ดีด้วย ซึ่งทำให้สามารถเข้าถึงและมีการปฏิบัติต่อคนอื่นๆในครอบครัวได้ดีด้วย นั่นก็คือ……
- ท่านจะสนใจและเข้าใจ ถึงความกังวลของคู่สมรสหรือคนอื่นๆในครอบครัวได้ดีขึ้น
- ท่านจะรับรู้และสามารถตอบสนอง ความต้องการของคู่สมรสและคนในครอบครัวได้ดีขึ้น
- ท่านจะรู้และเข้าใจศักยภาพของเขา เพื่อส่งเสริมความรู้ ความสามารถของเขาให้ถูกทาง
- ท่านจะมีความรักและความจริงใจต่อกันซึ่งเป็นรากฐานของความผูกพันทางอารมณ์ที่ลึกซึ้ง
ความฉลาดทางอารมณ์ = ฉลาดคิด + ฉลาดพูด + ฉลาดทำ
# ฉลาดคิด ก็คือ สามารถควบคุมความคิดได้ คิดในทางที่ดี มองโลกในแง่บวก คิดในแง่บวก และคิดอย่างสร้างสรรค์ โดยหลีกเลี่ยง ไม่มองโลกในแง่ร้ายหรือคิดในแง่ร้ายต่อผู้อื่น
# ฉลาดพูด ก็คือ รู้จักพูด รู้ว่า อะไรควรพูดและอะไรไม่ควรพูด เลือกพูดในสิ่งที่ดี มีคุณหรือมีประโยชน์ต่อผู้อื่นที่ได้ยิน ได้ฟัง โดย หลีกเลี่ยงคำพูดที่อาจจะทำให้ตนเองและผู้อื่นเดือดร้อนได้
# ส่วน ฉลาดทำ นั้นก็คือ “ทำเป็น” ไม่ใช่แค่ “ทำได้” โดย มีความรู้ ความเชี่ยวชาญในงานนั้นๆ และเลือกที่จะกระทำความดี ทำในสิ่งที่ “ถูกต้อง” ไม่ใช่ “ถูกใจ” โดย คำนึงถึงความถูกต้องทางจริยธรรมที่ดีงามด้วย
ท่านที่ปรารถนาอยากให้ ครอบครัวมีความสงบสุขและมีความมั่นคง ถ้าสิ่งที่กล่าวมาแล้วนี้ตรงกับใจหรือความต้องการของท่านแล้ว ท่านก็สามารถทำได้ ขอเพียงแต่ให้มีความตั้งใจจริงโดยเริ่มต้นเปลี่ยน แปลงที่ความคิดก่อน แล้วเปลี่ยนวิธีการพูดใหม่ จากนั้นก็เปลี่ยนการกระทำ อย่างไรก็ตามสิ่งสำคัญที่สุดก็คือ ความเชื่อศรัทธาในพระเจ้าและมีชีวิตที่พึ่งพาพระองค์อย่างแท้จริง จะทำให้ประสบความ สำเร็จในการสร้างและพัฒนาความฉลาดทางอารมณ์ในชีวิตคู่หรือในครอบครัวของท่านได้ดียิ่งขึ้นอย่างแน่นอน
จะเห็นได้ว่า ความฉลาดทางอารมณ์มีความสำคัญ และมีผลดีต่อครอบครัวมากเพียงใด ดังนั้น ควรหันมาดูแลเอาใจใส่และให้ความสำคัญต่อครอบครัวของเรา โดยให้เราร่วมกันสร้าง และพัฒนาความฉลาดทางอารมณ์ให้เกิดขึ้นในชีวิตคู่หรือคนในครอบครัวของตนดีกว่า เพื่อครอบครัวของเราจะมีสันติสุขอย่างแท้จริง มีความมั่นคงยั่งยืน อย่าลืมว่า เราต้องเริ่มต้นเปลี่ยนความคิดใหม่ก่อน แล้วเปลี่ยนวิธีการพูดใหม่ และต่อมาก็เปลี่ยนการกระทำใหม่ด้วย แต่จะง่ายมากขึ้นทีเดียวในการเปลี่ยนแปลงสิ่งเหล่านี้ เมื่อขอให้พระเจ้าเข้ามามีส่วนและเป็นศูนย์กลางในชีวิต เพื่อพระองค์จะทรงช่วยท่าน และเปลี่ยนแปลงจิตใจของท่านใหม่ ที่สำคัญคือ ขอให้เปิดใจและเชื่อวางใจในพระองค์ แล้วสันติสุขแห่งพระเจ้าซึ่งเกินความเข้าใจ ก็จะคุ้มครองความคิดและจิตใจของท่านไว้ในองค์พระเยซูคริสต์
จากพระคริสตธรรมคัมภีร์พระเยซูคริสต์ได้ตรัสไว้ในข้อพระวจนะตอนหนึ่งว่า “ เรามอบสันติสุขไว้ให้แก่ท่านทั้งหลาย สันติสุขที่เราให้แก่ท่านนั้น ไม่เหมือนโลกนี้ให้ อย่างให้ใจของท่านวิตกและอย่ากลัวเลย ”
